Άρθρο του Δρ Κυριάκου Λουφάκη για τα Βραβεία της Νεανικής Επιχειρηματικότητας 2017
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της
χώρας μας με τραγικές συνέπειες για την ανάπτυξη είναι το brain
drain. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το διάστημα
2008-2014, η Ελλάδα παρουσίασε
εξερχόμενη ροή 427.000 ατόμων. Είναι παράλογο σε μία χώρα που βρίσκεται σε περίοδο κρίσης να δαπανά
υπέρογκα ποσά για την εκπαίδευση
τα οποία αποτελούσαν το 4,4% του
ΑΕΠ για το 2014 και το ανθρώπινο
δυναμικό που δημιουργεί να το διώχνει στο εξωτερικό.
Μάλιστα, στο εξωτερικό φεύγουν κατά κανόνα οι καλύτεροι των αποφοίτων, οι οποίοι μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Θα πρέπει λοιπόν να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι άνθρωποι με ταλέντο να μένουν και να δημιουργούν στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα σημαντικές προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ενέργειες δημιουργίας θερμοκοιτίδων και δράσεων παροχής βοήθειας και τεχνογνωσίας έτσι ώστε να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα των νέων, όπως για παράδειγμα η προσπάθεια του “Ok Thess”. Οι προσπάθειες αυτές όμως θα έχουν περιορισμένα αποτελέσματα εάν δεν εξασφαλιστούν παράγοντες που θα επιτρέψουν, ώστε οι ιδέες να αναπτυχθούν σε επιχειρήσεις και κεφάλαιο για την οικονομία.
Στο σημερινό περιβάλλον αυτό είναι πολύ δύσκολο για πολλούς λόγους, τους πιο σημαντικούς απ’ τους οποίους θα απαριθμήσουμε ενδεικτικά. Πρώτον, η περιορισμένη δυνατότητα χρηματοδότησης. Στην Ελλάδα δεν έχουν αναπτυχθεί μηχανισμοί χρηματοδότησης που να επιτρέπουν τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων όπως venture capitals και angel funds όπως σε άλλες χώρες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Ισραήλ. Ενδεχομένως προς αυτήν την κατεύθυνση θα ήταν χρήσιμο να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες ώστε να δημιουργηθούν τα κατάλληλα εργαλεία. Για παράδειγμα η προσπάθεια που γίνεται με τη δημιουργία “Fund of funds” θα πρέπει να προβλέπει και να δίνει έμφαση σε νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις. Επίσης, πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο είναι οι μικροπιστώσεις για τις μικρές εταιρίες που βρίσκονται στο ξεκίνημά τους για το οποίο δυστυχώς ακόμα εκκρεμεί το κανονιστικό πλαίσιο, ενώ η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα της ΕΕ που δεν έχει λύσει το θέμα το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Επίσης σημαντικό θα ήταν και ένα εργαλείο microventure.
Δεύτερον, υπάρχουν σημαντικότατα αντικίνητρα για τους νέους επιχειρηματίες που θέλουν να δημιουργήσουν με σπουδαιότερο τα φορολογικά και ασφαλιστικά. Είναι παράλογο να καταλήγει στο κράτος το 70%-80% των εισοδημάτων των ανθρώπων με ταλέντο. Συμβαίνει δηλαδή το παράδοξο να τιμωρούμε εκείνους που πετυχαίνουν και συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, με μείωση των εισοδημάτων τους.
Τρίτον, λείπουν σε μεγάλο βαθμό οργανωμένες προσπάθειες μέσα από τις οποίες θα δοθεί η ευκαιρία σε καινοτόμους νέους επιχειρηματίες να αναπτύξουν το ταλέντο τους και να εκπαιδευτούν στις απαιτούμενες ικανότητες. Η αλήθεια είναι πως γίνονται προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση όπως αναφέρθηκε παραπάνω με το “Ok Thess” ή το “Orange Grove” αλλά όπως προαναφέρθηκε οι προσπάθειες δεν είναι επαρκείς.
Όλες αυτές οι προσπάθειες για να είναι πετυχημένες, θα πρέπει να είναι εξωστρεφείς. Χρειάζεται λοιπόν εκπαίδευση των νέων ανθρώπων σε θέματα εξαγωγικού εμπορίου. Στον ΣΕΒΕ προς αυτήν την κατεύθυνση έχουμε δημιουργήσει προγράμματα κατάρτισης με τα οποία εκπαιδεύουμε νέους ανθρώπους αλλά και στελέχη επιχειρήσεων σε θέματα εξωστρέφειας.
Μάλιστα, στο εξωτερικό φεύγουν κατά κανόνα οι καλύτεροι των αποφοίτων, οι οποίοι μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Θα πρέπει λοιπόν να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι άνθρωποι με ταλέντο να μένουν και να δημιουργούν στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα σημαντικές προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ενέργειες δημιουργίας θερμοκοιτίδων και δράσεων παροχής βοήθειας και τεχνογνωσίας έτσι ώστε να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα των νέων, όπως για παράδειγμα η προσπάθεια του “Ok Thess”. Οι προσπάθειες αυτές όμως θα έχουν περιορισμένα αποτελέσματα εάν δεν εξασφαλιστούν παράγοντες που θα επιτρέψουν, ώστε οι ιδέες να αναπτυχθούν σε επιχειρήσεις και κεφάλαιο για την οικονομία.
Στο σημερινό περιβάλλον αυτό είναι πολύ δύσκολο για πολλούς λόγους, τους πιο σημαντικούς απ’ τους οποίους θα απαριθμήσουμε ενδεικτικά. Πρώτον, η περιορισμένη δυνατότητα χρηματοδότησης. Στην Ελλάδα δεν έχουν αναπτυχθεί μηχανισμοί χρηματοδότησης που να επιτρέπουν τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων όπως venture capitals και angel funds όπως σε άλλες χώρες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Ισραήλ. Ενδεχομένως προς αυτήν την κατεύθυνση θα ήταν χρήσιμο να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες ώστε να δημιουργηθούν τα κατάλληλα εργαλεία. Για παράδειγμα η προσπάθεια που γίνεται με τη δημιουργία “Fund of funds” θα πρέπει να προβλέπει και να δίνει έμφαση σε νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις. Επίσης, πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο είναι οι μικροπιστώσεις για τις μικρές εταιρίες που βρίσκονται στο ξεκίνημά τους για το οποίο δυστυχώς ακόμα εκκρεμεί το κανονιστικό πλαίσιο, ενώ η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα της ΕΕ που δεν έχει λύσει το θέμα το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Επίσης σημαντικό θα ήταν και ένα εργαλείο microventure.
Δεύτερον, υπάρχουν σημαντικότατα αντικίνητρα για τους νέους επιχειρηματίες που θέλουν να δημιουργήσουν με σπουδαιότερο τα φορολογικά και ασφαλιστικά. Είναι παράλογο να καταλήγει στο κράτος το 70%-80% των εισοδημάτων των ανθρώπων με ταλέντο. Συμβαίνει δηλαδή το παράδοξο να τιμωρούμε εκείνους που πετυχαίνουν και συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, με μείωση των εισοδημάτων τους.
Τρίτον, λείπουν σε μεγάλο βαθμό οργανωμένες προσπάθειες μέσα από τις οποίες θα δοθεί η ευκαιρία σε καινοτόμους νέους επιχειρηματίες να αναπτύξουν το ταλέντο τους και να εκπαιδευτούν στις απαιτούμενες ικανότητες. Η αλήθεια είναι πως γίνονται προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση όπως αναφέρθηκε παραπάνω με το “Ok Thess” ή το “Orange Grove” αλλά όπως προαναφέρθηκε οι προσπάθειες δεν είναι επαρκείς.
Όλες αυτές οι προσπάθειες για να είναι πετυχημένες, θα πρέπει να είναι εξωστρεφείς. Χρειάζεται λοιπόν εκπαίδευση των νέων ανθρώπων σε θέματα εξαγωγικού εμπορίου. Στον ΣΕΒΕ προς αυτήν την κατεύθυνση έχουμε δημιουργήσει προγράμματα κατάρτισης με τα οποία εκπαιδεύουμε νέους ανθρώπους αλλά και στελέχη επιχειρήσεων σε θέματα εξωστρέφειας.